Stolica Dolnego Śląska, Wrocław jest miastem pełnym wspaniałych zabytków, a style architektoniczne z różnych epok przeplatają się tworząc mozaikę urbanistyczną wartą zainteresowania. Niektóre budynki stały się już symbolem miasta. Jednym z nich jest gmach Dworca Głównego. To ciekawy architektonicznie obiekt, godny zobaczenia.

Budynek należy do grupy najpiękniejszych dworców kolejowych w Polsce. Jest bardzo oryginalny i przyciągający uwagę. Nie tylko wielkość i bryła, ale także przestronny hol i zadaszona hala. Uważniejsi odwiedzający zauważą piękne zdobienia i inne architektoniczne detale.

Trochę historii Dworca Głównego we Wrocławiu

Dworzec Wrocław Główny był jednym z największych dworów w Europie. Było to w momencie jego powstania. Bryła dworca nawiązuje do tradycji angielskiego gotyku Tudorów. Pierwotnie był to dworzec Kolei Górnośląskiej i Wrocławsko-Poznańsko-Głogowskiej, nazywany Centralnym lub Górnośląskim. Został wzniesiony został w latach 1855-1857 według  projektu Wilhelma Grapowa.

Peron, cztery kasy biletowe, poczta, miejsce wysyłki bagaży, restauracja i poczekalnie - taki dworzec robił wrażenie. Prawie dwustumetrowa, przeszklona hala była w połowie XIX wieku jedną z największych w Europie. Dynamiczny rozwój kolei, zwiększenie liczby podróżnych spowodowały, że konieczna stała się rozbudowa dworca. W latach 1899 - 1904 dworzec został rozbudowany, a nad całością projektu pracował Bernhard Klüsche. Tory zostały wyniesione nad poziom gruntu. Ułożono je na wysokich wiaduktach, co pozwoliło przeprowadzić pod nimi przejścia i przejazdy łączące centrum Wrocławia z jego południową częścią.

Podczas przebudowy zmieniono układ wnętrz głównego budynku oraz zlikwidowano pierwotną halę peronową zastępując ją obecną halą obsługi podróżnych. Zbudowano pięć nowych peronów, do których poprowadzono tunele biegnące pod torowiskami. Cztery z peronów nakryto ogromną, przeszkloną halą o stalowej konstrukcji, a komunikujące je schody zabezpieczono secesyjnymi balustradami. Gmach dworca modernizowano następnie w roku 1925 oraz po II wojnie światowej w latach 1945- 1949 oraz w 1960 roku. W  XXI wieku,  w latach 2010 - 2012 przeprowadzono jego generalny remont połączony z rewitalizacją. Postanowiono przywrócić dworcowi historyczny wygląd z początku XX wieku.

Podczas tej ostatniej renowacji przywrócono mu pierwotny, pomarańczowy kolor. Odnaleziono także wiele ciekawych pozostałości poprzednich epok -  malowidła na stropie sali, która później okazała się Salą Cesarską, przygotowaną na przyjazd cesarza Niemiec Wilhelma II wraz małżonką Augustą Wiktorią w 1906 roku oraz blaszany strop w Sali Secesyjnej imitujący drewno. Sale Cesarska i Secesyjna nie są dostępne dla podróżnych. Ich zwiedzanie znalazło się w programie Nocy Muzeów w 2013 roku. Towarzyszyły im ciekawe wykłady o historii i architekturze wrocławskiego Dworca Głównego.

W latach 30. XX wieku wokół Wrocławia zbudowano schrony. Pierwszy z nich stanął wzdłuż ulicy Suchej. Drugi, zbudowany po zamachu bombowym na żołnierzy Wehrmachtu, znajdował się pod placem dworcowym. Przez jakiś czas pełnił rolę szpitala i w 1945 roku został zalany, gdy Niemcy wycofywali się z miasta. Wrocławski Dworzec Główny wrósł w krajobraz miasta, jest jedną z jego wizytówek, miejsce chętnie fotografowane i filmowane. Jedną z tragicznych historii dworca jest śmierć słynnego aktora Zbigniewa Cybulskiego, który 8 stycznia 1967 roku, usiłując wskoczyć do ruszającego pociągu, wpadł pod koła wagonu.

Na peronie trzecim dworca, w miejscu tragedii, możemy dziś zobaczyć - odsłoniętą przez reżysera Andrzeja Wajdę - tablicę upamiętniającą tego znanego polskiego aktora. Na wrocławskim Dworcu Głównym bywały znaczące w swoich epokach i znane do dziś postaci, takie jak Józef Ignacy Kraszewski, Winston Churchill, cesarz Wilhelm II Hohenzollern, cesarzowa Augusta Wiktoria, Leonid Breżniew.

Architektura i wygląd Dwora Głównego

- Główny budynek dworca w stylu neogotyku angielskiego, założony został na planie wydłużonego prostokąta, o trzech portykowych ryzalitach silnie wysuniętych w stronę placu, poprzedzonych podjazdami - czytamy na stronie zabytek.pl. - Dominujący w kompozycji całości ryzalit środkowy z arkadowym portykiem w przyziemiu, ujmują dwie ustawione ukośnie, wysmukłe wieże, do 2/3 wysokości kwadratowe, wyżej ośmioboczne.

Elewacje gmachu wieńczy attyka w formie krenelażu, z licznymi wieżyczkami-sterczynami. Zasadniczy, dwukondygnacyjny korpus budynku był pierwotnie półtoratraktowy, z przylegającą od pd. halą peronową, krytą przeszklonym, dwuspadowym dachem. Hala ta po przebudowie dworca w latach 1899-1904 została zastąpiona przez obecną halę obsługi podróżnych z kolebką na stalowych dźwigarach. Od południa do hali obsługi podróżnych przylega pięć peronów zadaszonych ogromną, przeszkloną, czteronawową halą o konstrukcji stalowej.

Perony dostępne są dla pasażerów przez dwa przejścia podziemne - tunele poprowadzone pod torowiskami; prowadzące na perony schody zabezpieczają ozdobne, secesyjne balustrady. Trójkondygnacyjne i trójtraktowe ryzality budynku dworca mieszczą na osi korytarze wychodzące na dawną halę peronową - obecnie halę obsługi podróżnych. Korytarze te nakrywają sklepienia żaglaste na gurtach, wsparte na żeliwnych kolumnach. W części pomieszczeń dworca zachowane są drewniane, neogotyckie stropy, niektóre o bogatej snycerce.

Jak podaje spółka PKP, do budowy obiektu zużyto 6 774 000 cegieł pełnych, 94 000 cegły dziurawki, 120 000 cegły kształtówki, 124 600 stóp kubicznych wapna, 1100 ton cementu portlandzkiego, 425 ton gipsu, 2333 prętów kubicznych piasku murarskiego, a cała inwestycja kosztowała jak na tamte czasy astronomiczną sumę 449 000 talarów, nie licząc wyposażenia wnętrz w meble i oświetlenie, które kosztowało dalsze 26 400 talarów.

Dworzec Główny we Wrocławiu dziś

Dworzec znajduje się przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 105. Wiemy już, że Dworzec Główny to największy dworzec kolejowy na Dolnym Śląsku i jeden z najpiękniejszych dworców w Polsce. To także najważniejsza stacja kolejowa w południowo-zachodniej Polsce. Odjeżdżają stąd pociągi nad morze, w góry i inne rejony Polski oraz do Pragi, Berlina, Drezna. Wrocławski Dworzec Główny jest otwarty całą dobę.

W budynku znajdują się kasy biletowe PKP Inter City, Przewozów Regionalnych i Kolei Dolnośląskich. Dla podróżnych przygotowano poczekalnię. Na dworcu są bary, sklepy, restauracje, kawiarnie toalety, posterunki policji i komisariat Służby Ochrony Kolei. Można tu skorzystać z bankomatów, automatów biletowych i innych udogodnień, takich jak punkt Info Dworzec – punkt informacji o usługach dostępnych na Dworcu Głównym PKP, czynny w godz. 7-21, informacja turystyczna na temat atrakcji turystycznych we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, skrytki bagażowe.

Mamy także kantor wymiany walut, aptekę, kioski z prasą. Na I piętrze budynku dworca działa galeria sztuki współczesnej BWA Wrocław Główny. Znajduje się tu także filia Miejskiej Biblioteki Publicznej.

Dojazd i parking

Dworzec Wrocław Główny położony jest w centrum miasta i stanowi dogodny węzeł komunikacyjny. W pobliżu dworca znajduje się dworzec autobusowy, wrocławski Rynek, kino, park wodny a także galerie handlowe, teatry, kawiarnie, restauracje i liczne hotele. To dobry punkt na rozpoczęcie swojej przygody z Wrocławiem. Z okolic dworca dojedziemy w różne części miasta. Kursują stąd tramwaje nr: 0L, 0P, 2, 5, 8, 9, 11, 15, 31, 32.

Kursujące z pobliskich przystanków MPK autobusy linii: K, N, 109, 110, 112, 113, 114, 120, 122, 125, 145, 146, 325, 602, 612. Z Dworca Głównego PKP dojedziemy także na Wrocławskie Lotnisko. Autobus 106 odjeżdża z przystanku przy ulicy Dworcowej. Autobus Wro Airport Express ma przystanek w pobliżu dworca PKP - na Dworcu Autobusowym przy ul. Suchej. Do dyspozycji pasażerów są także autobusy nocne: 240, 241, 243, 245, 246, 247, 249, 250, 251, 253, 255, 257, 259.

Szczegółowy rozkład jazdy komunikacji miejskiej jest dostępny na stronie: www.wroclaw.pl/rozklady-jazdy, natomiast rozkład shuttle bus www.airport.wroclaw.pl/en/passager/getting-here/by-bus/. Bilety MPK najłatwiej kupić w tramwaju lub w autobusie w biletomacie. Wybieramy rodzaj biletu, przykładamy kartę płatniczą do panelu i kodujemy go na karcie. Nie dostaniemy papierowej wersji. Przy Dworcu Głównym znajdują się parking naziemny i parking podziemny.

Wjazdy na płatny parking podziemny umiejscowiony jest od strony ul. Peronowej i Piłsudskiego/Dworcowe. Postój taksówek znajduje się na placu przed dworcem od ulicy Piłsudskiego (na parkingu przy budynku poczty).

Punkt Informacji Turystycznej

Wrocław przyciąga turystów, stolica Dolnego Śląska jest częstym celem wizyt i wyjazdów. Jest bardzo wiele ciekawych lokalizacji. Jedne są bardzo znane, inne mniej, warto zainteresować się tym, co możemy zobaczyć. We Wrocławiu w wielu punktach można zdobyć informacje o najważniejszych miejscach wartych obejrzenia i inne przydatne turystom porady. Na wrocławskim dworcu obok kas biletowych znajduje się Punkt Informacji Turystycznej.

Uzyskamy tu informacje na temat najważniejszych atrakcji, noclegu, komunikacji i aktualnych wydarzeń. W centrum można także kupić informatory, przewodniki, plany miasta. Są też bezpłatne wydawnictwa z ofertami miejsc do zwiedzania, wydarzeniami kulturalnymi i ważnymi dla Wrocławia obiektami. W Punkcie Informacji Turystycznej dowiemy się nie tylko o atrakcjach turystycznych Wrocławia, ale także Dolnego Śląska. Informacja turystyczna jest czynna codziennie w godz. od 8.00 do 20.00.

Inne usługi

Na dworcu są dostępne także inne usługi. Można na nim uzyskać informację o topografii miasta, komunikacji miejskiej, atrakcjach turystycznych. Podróżni uzyskają tu pomoc w obsłudze urządzeń dostępnych na dworcu, zdobędą informacje o możliwości zorganizowania na dworcu wydarzenia, akcji marketingowej. Wrocławski Dworzec Główny jest przyjazny osobom niepełnosprawnym.

Dostępna jest pomoc dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej, w tym usługa tłumacza języka migowego. Dla lubiących czytać przygotowano akcję Bookcrossing – książka w podróży. W budynku głównym przy klatce schodowej wschodniej i zachodniej oraz w korytarzu za kasami biletowymi (całodobowa). W godzinach nocnych (od północy do 4.00) czynne są toalety w Pawilonie Południowym (od strony ulicy Suchej).

We wszystkich kompleksach znajdują się toalety dla osób niepełnosprawnych oraz przewijaki dla matki z dzieckiem.